هفتمین شمارهٔ مجلهٔ ادبی نوپا منتشر شد.

شمارهٔ ۷ فصلنامهٔ «نوپا» ویژهٔ «اساطیر و اساطیرواره‌ها» در گفت‌وگو با دکتر ژاله آموزگار، دکتر سیروس شمیسا و دکتر سجاد آیدنلو به‌چاپ رسید.

اساطیر از دل قصه‌ها بیرون می‌آیند یا قصه‌ها از دل اساطیر؟ تاریخ اسطوره‌ها را می‌سازد یا اسطوره‌ها تاریخ را؟ این‌ها بخشی از سوالاتی است که مجله کوشیده تا در گفت‌وگوها و مقالات به جواب آن‌ها برسد.

این شماره، مجلهٔ نوپا با بخش بازچاپ و مقالهٔ «افراط، تفریط و اعتدال در زبان فارسی» نوشتهٔ غلام‌حسین یوسفی آغاز می‌شود.

در بخش بعدی پروندهٔ مفصلی با موضوع «اساطیر و اساطیرواره‌ها» آمده است که گفت‌وگوها، مقالات و یادداشت‌های زیر را به ترتیب می‌خوانیم:
ما همیشه اسطوره‌نگاری کرده‌ایم و کمتر اسطوره‌شناسی (گفت‌وگو با ژاله آموزگار)، بوف‌کور کاملا ادامهٔ ادبیات قدیم ماست (گفت‌وگو با سیروس شمیسا)، اسطوره و حماسه (گفت‌وگو با سجاد آیدنلو)، چرا انسان معاصر اسطوره‌ها را دوست دارد؟ (ناصر فکوهی)، تبارشناسی قهرمان در اسطوره (عباس مخبر)، اسطوره و آیین: شرق و غرب (مانی صالحی‌علامه)، اسطوره‌های مانوی (ابوالقاسم اسماعیل‌پور مطلق)، اسطوره و داستان (حسین ورجانی)، اساطیرواره‌ها در فرهنگ عامهٔ مردم لر (یاسر دالوند)، ایزدِ «وای» و تأثیر آن در بلوچستان (سمیرانیک نوروزی)، گیل‌گمش؛ اسطورهٔ گذار از نابخردی به خردمندانه زیستن (محمد ایرانی)، اسطوره و روانکاوی (نسرین بهنام‌نژاد، مهدیه قربانی)، اساطیر اَرمنِ‌ستان (آنی هُوسِپیان)، جادو و جنسیت در جوامع مردسالار (حسین ترکمن‌نژاد)، گذر از اسطوره به فلسفه (بهنام قومنجانی)، نام ماه‌های دوازده‌گانه تقویم (شهرزاد مشایخی)

داستان فارسی

هفت‌خاج رستم (یارعلی پورمقدم)، ماهی در باد (حسین آتش‌پرور)، نابسوده (حمید نامجو)، بابو را عبدالمای خورد (مجتبا نریمان)
با نقدهایی از محمدرضا ایوبی، جواد اسحاقیان و سیما خسروی.

ترجمه

مم و زین‌ها (شیرزاد حسن) ترجمهٔ مریوان حلبچه‌ای

شاهِ نامه‌ها

چرا دژِ اهریمن نام مقدسِ بهمن دارد؟ (ابوالفضل خطیبی)، تنوع و تکثّرِ نگرش‌های دینی در حماسهٔ ملی ایران (حمیدرضا اردستانی)، گشودنِ دژ بهمن (آرمان فاتح)، درآمدی بر حماسه (فروغ اولاد)

مقاله‌ها و نقدها

نقدی بر کتاب «فرهنگِ املایی فارسی، املا، رسم‌الخط…» (مهدی سالاری‌نسب)، گاوخونی و تلاش برای جاودانگی (محمدرضا اصلانی) و نقدها و معرفی کتاب‌های چاپ جدید.

به عبارت دیگر
دیدارهای اساطیری در مطب (سرمد قباد)

هفتمین شمارهٔ مجلهٔ ادبی نوپا، تابستان و پاییز ۱۴۰۲ ویژهٔ اساطیر و اساطیرواره‌ها در ۳۱۰ صفحه و با قیمت ۲۰۰ هزار تومان منتشر شد.

هفتمین شمارهٔ مجلهٔ ادبی نوپا منتشر شد.

هفتمین شماره مجله ادبی نوپا منتشر شد.

مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.

مجموعه داستان‌های صادق هدایت در ایتالیا منتشر شد

تعداد 9 داستان کوتاه صادق هدایت شامل: «آبجی خانم»، »حاجی مراد»، «داش آکل»، «محلل»، «گرداب»، «عروسک پشت‌پرده»، «آخرین لبخند»، «دون ژوان کرج» و «سگ ولگرد» که توسط خانم دکتر «آنا وانزان» به ایتالیایی ترجمه شده بود در یک مجموعه چاپ و منتشر شد. متأسفانه مترجم به‌طور ناگهانی درگذشت و جهانگیرهدایت برای او یادبودی نوشت که به ایتالیایی ترجمه شد و در ابتدای این مجموعه آمده است ضمنا دختر شادروان آنا وانزان نیز یادبودی با عنوان «مادرم» نوشته است.
تسلط خانم وانزان به زبان و ادبیات فارسی در حدی بود که «بوف کور» را هم قبلا به ایتالیایی ترجمه و منتشر نموده بود. «بوف کور» امسال 85 ساله شد و 119 سال از درگذشت صادق هدایت می‌گذرد ولی نام صادق هدایت و آثار او بر تارک ادبیات بسیاری از نقاط جهان می‌درخشد. آثار صادق هدایت جزئی از افتخارات ادبیات معاصر ایران است.

از فیسبوک جهانگیر هدایت

مجموعه داستان‌های صادق هدایت در ایتالیا منتشر شد

مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.

زِکی! شرح حالِ من؟ وِلِش!

پاسخِ هدایت به درخواست دهخدا

دربارۀ صادق هدایت و نیز ارتباط و رفاقتش با علامه دهخدا قبلا در همین دفتر مطلبی (https://t.me/mehdisalarinasab/297) آورده و از مجتبی مینوی نقل شد که هدایت بیش از همه، و بی هیچ چشم داشتی، در تکمیلِ کتاب امثال و حکم به دهخدا کمک کرده است.
اینک نقلِ ماجرایی دیگر مابین آن دو.
القصه اینکه دهخدا بر آن می شود که هدایت را تنها استثئاءِ لغتنامۀ بزرگ خویش سازد و از بین افراد زنده، تنها نام و شرح حال او را در لغتنامه بیاورد و از خود وی می خواهد شرح حالش را برای درج در لغتنامه بنویسد و پاسخِ هدایت در اجابت خواستۀ وی همان است که در تیترِ نوشتۀ حاضر آمد.

این ماجرا را محمد پروین گنابادی در سال 1344 در مجلۀ فردوسی در جستاری با عنوان “باز هم دربارۀ صادق هدایت” نقل کرده است و در اینجا از جلد ششم کتاب ِ پژوهشگران معاصر ایران (انتشارات فرهنگ معاصر، ص 6-7) نقل می شود. این مجلد به طور کامل به صادق هدایت اختصاص یافته:

به یاد دارم که دهخدا به صادق بسیار علاقمند بود و او را نویسنده‎ای توانا و هنرمندی شایسته و رادمردی شریف می دانست، و با این که برحسبِ ویژگی هایی که در تنظیم لغتنامۀ خود به کار می‎برد، قرار بود که شرح حال نامداران و شخصیت های معاصر، هر چند جنبۀ جهانی داشته باشند، تا هنگامی که در قید حیات‎اند نوشته نشود تا برحسبِ بغضِ خصوصی و شخصی حمل نشود؛ هنگامی که حرف “صاد” را سید جعفر شهیدی تنظیم می‎کرد، روزی نزد دهخدا آمد و گفت: “شما دستور داده بودید شرح حال صادق هدایت را بنویسم، اکنون نزدیک است به ردیفِ او برسیم، بفرمایید از چه منابعی باید در نوشتنِ شرح حال وی استفاده کرد؟”
دهخدا گفت: “بهتر است از خود صادق خواهش کنیم شرح مختصری به قلم خودش بنویسد”، و سپس رو به من (= پروین گنابادی) کرد و گفت: “تو صادق را می‎بینی؟” گفتم: ” آری”. گفت: “از قول من به او بگو تا به قلم خودش شرح حالی بنویسد، و چون مدتی است خودش را هم ندیده ام سری به من بزند.”

گفتم: “من می توانم صادق را وادار کنم که به این جا بیاید، اما دربارۀ شرح حالی به قلم خودش، تردید دارم که چنین پیشنهادی را بپذیرد.”

روز بعد در کافه فردوسی صادق را دیدم و چون به اخلاق او آشنایی داشتم گفتم: “دهخدا حال تو را می پرسید و می گفت: دلم برای صادق تنگ شده است.”
سری تکان داد و گفت: “من هم مدتی ست او را ندیده ام، این روزها به منزلش می آیم”؛
و از قضا، فردای آن روز پیش از ظهر نزد دهخدا آمد و به قول خودش، پس از چاق سلامتی، دهخدا شرحی درباره علاقۀ خود به صادق بیان کرد و به ویژه یادآور شد که:
“من از معاصرانی که در قید حیات اند تنها می خواهم شرح حال تو را، آن هم به قلم خودت، در لغت نامه بیاورم، و بنابراین انتظار دارم این خواهش مرا بپذیری و به میل خودت شرح حالی بنویسی .”

صادق با همان شیوۀ همیشگی خنده‎ای سر داد و گفت:

زِکی! شرح حال من؟ ولش!

دهخدا با اصرار گفت: “صادق جان شوخی را ول کن و شرح حالی بنویس”؛
اما پاسخ صادق پس از چندین بار خواهش و تمنا همان خندۀ مسخره آمیز و “زکی” و “ولش” بود و به هیچ وجه حاضر نشد چنین چیزی بنویسد، تا سرانجام دهخدا از منابع دیگر و اطلاعات خود شرح حال او را نوشت…

آمدنِ وی به منزل دهخدا در اوایل سال ۱۳۲۹ بود که چند ماه بعد از آن هدایت به پاریس رفت و از قضا شرح حال وی در لغت‎نامه هنگامی چاپ شد که صادق در آنجا انتحار کرده بود.

یادآوری آنکه: خودکشی هدایت در 19 فروردین 1330 بود.

ظاهرا شرح حال هدایت در چاپ اول لغتنامه با چاپهای بعدی متفاوت است، به نقل از آقای اتحاد در منبع بالا، بخشی از نوشتۀ دهخدا دربارۀ هدایت این جملات بوده:

صادق هدایت نابغه ای از نوابغ جهانی است و به تازگی فرانسویان به عظمت مقام وی پی برده و می توان گفت که در آن مملکت کمتر کسی از اهل ادب هست که با نظر تحسین و اِعجاب در این داهیۀ ایرانی بنگرد (ننگرد ؟) و به بزرگی فکر و روح او اعتراف نکند.

اما این عبارات در چاپهای فعلی نیست. دوستانی که مایل اند شرح حال وی را در لغتنامه بخوانند، باید به حرف “ص” ذیل مدخل “صادق هدایت” مراجعه کنند.
عجالتا به چاپ اول لغتنامه دسترسی ندارم.

10 اردیبهشت 1400

?مهدی سالاری نسب

مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.

‎بخشی از داستان «طوطی‌ستان» منتشر شده در سومین شمارهٔ مجلهٔ ادبیِ نوپا

کدام روز بود که طوطیِ خانۀ پیشوا پرواز کرد و رفت؟ کدام پرندۀ لعنتی این همه ناز و نعمت را رها می‌کند و می‌رود؟ در کشور هیاهویی به پا شد. ابتدا پایتخت و بعد شهرهای دیگر… از کوچه و خیابان کلاه‌سرخ و کلاه‌سیاه‌ها. مردانِ پیشوا سرازیر شدند، از رادیو و تلویزیون خبر پخش شد، روی صفحۀ اولِ روزنامه‌ها با تیتر درشت درج شد، روی هر دیوار و بر هر پوستری نوشتند: هر دلسوزی طوطیِ پیشوا را پیدا کند و به کاخ برگرداند جایزه می‌گیرد.
‎کودکان شهر از روی درخت‌ها و تیرهای برق‌ بالا رفتند. هر خانواده‌ای – بزرگ و کوچک، روی پشت‌بام و سوراخ سنبه‌های خانۀشان را می‌گشتند و در خیابان و پیاده‌رو شتاب‌زده به‌هم تنه می‌زدند. جوانانِ ابله و عصبی و حقیر دست به یقه می‌شدند و کسی به درستی جلوِ پای خود را نگاه نمی‌کرد. همه به آسمان نگاه می‌کردند. صدای بال زدن، جیک‌جیک و چَه‌چهۀ پرنده‌ای کافی بود که قلب هر کسی را به تپش بیندازد. دانش‌آموزها زنگ سوم را تعطیل کردند، از روی در و دیوار با دست و پای زخمی بالا می‌رفتند…

‎بخشی از داستان «طوطی‌ستان» منتشر شده در سومین شمارهٔ مجلهٔ ادبیِ نوپا
‎نوشتهٔ شیرزاد حسن
‎ترجمۀ مریوان حلبچه‌ای

بخشی از داستان «طوطی‌ستان» منتشر شده در سومین شمارهٔ مجلهٔ ادبیِ نوپا

مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.

ناپلئون ِ تقوایی

ایرج پزشک‌زاد، خالق دایی جان ناپلئون ، کارنامۀ بسیار پرباری دارد و شاید این داستان بیش از آن‌که برایش شهرتی به بارآورده باشد، به شکلی متناقض‌نما، مثل درختی بوده که یک جنگل را پنهان کند. پزشک‌زاد (متولد 1306) از خانواده‌ای فرهنگی – سیاسی ریشه گرفته و تحصیلات ارزشمندی را در فرانسه و سوئیس انجام داده است. او پس از بازگشت به ایران در حوزۀ حقوق و علوم سیاسی به‌صورت پیوسته تا دورۀ بازنشستگی مشغول به کار بود و شخصیت‌های داستان‌های خود را دستِ‌کم در بن‌مایه‌های‌شان از نزدیک دیده و می‌شناخت. اما افزون بر این‌ها، او به مثابۀ یک مترجم، یک روزنامه‌نگار، یک نویسنده و طنزپرداز می‌دانست که چگونه باید این شخصیت‌ها را انتخاب کرده و در کنار هم قرار دهد تا به نتیجۀ مطلوب برسد. شاهکار او «دایی جان ناپلئون» که به باور ما ثمره‌ای درخشان از ریشه‌های محکم او در کسب دانش و تجربه اجتماعی دارد بر مجموعه‌ای از…

بخشی از یادداشت دکتر  ناصر فکوهی در سومین شمارهٔ مجلهٔ ادبی  نوپا دربارهٔ سریال  دایی جان ناپلئون ساختهٔ  ناصر تقوایی

ناصرفکوهی

استاد انسان‌شناسی دانشگاه تهران
و مدیر مؤسسۀ انسان‌شناسی و فرهنگ

ناپلئون ِ تقوایی

مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.