سخن سردبیر مجله ادبی نوپا شماره 3
سخن سردبیر مجله ادبی نوپا شماره 3
مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.
سال‌های سال، زیباترین جمعه‌های جهان مال من بود.
هرجمعه، ساعت چهارِ صبح می‌رفتیم کوه و نُه صبح به سرعت پایین می‌آمدم تا به دیدار استاد نجف شتاب کنم. قدیم‌ترها که حرف می‌زد جهانِ دیگری بود. بعدترها که کم حرف شد چشم‌انتظار می‌ماندیم تا کلامی از دهانش خارج شود و خاطره‌ای بگوید و عشق کنیم از تُن صدای گیرایش.
استادِ به‌حرف آوردنِ استاد نجف، سیروس علی‌نژاد بود و ایرج پارسی‌نژاد. بعدتر که دیگر حرفی نمی‌زد فقط هرجمعه نگاهش می‌کردیم. خیلی چیزها را از یاد برده بود اما اگر صفدر تقی‌زاده یک هفته غیبت می‌کرد می‌پرسید کجا بودی؟ یا همیشه حواسش بود برای منوچهر انور آب‌جوش بیاورند نه چای.
جمعه‌ها بهترین جای دنیا جردن بود و بهترین صدای دنیا صدای خنده‌های نجف دریابندری که از توی حیاط هم می‌آمد، حتا گاهی از کوچهٔ چهرازی.
خداحافظ استاد، خداحافظ فرزند خلف، خداحافظ نجف دریابندری
وقتی تصمیم گرفتم پروندهٔ استاد نجف را در مجله کار کنم مانده بودم باید از کدام بُعد بررسیِ کارنامهٔ این بزرگ‌مَرد را شروع کنم؟
مترجمی بود در بالاترین و حرفه‌ای‌ترین سطح که وجودش فارسی‌زبانان زیادی را با جهان‌های دیگر آشنا کرد. نویسنده‌ای بود خلاق، چه وقتی طنز می‌نوشت، چه وقتی مقالات سیاسی می‌نوشت و چه وقتی کتاب آشپزی نوشت… برایش فرقی نمی‌کرد مشغول چه کاری است، با بهترین کیفیت کارش را انجام می‌داد. همان‌طور که با بهترین کیفیت سعی کرد از زندگی لذت ببرد.
وقتی با تلاش‌ها و پیگیری‌های دکتر فرهاد نظری، نجف دریابندری به‌عنوان گنجینهٔ زندهٔ بشری در میراث خوراک ثبت ملی شد چند ساعتی به عنوانش اندیشیدم که باید او را به‌عنوان گنجینهٔ زندهٔ بشری در موارد زیادی ثبت ملی می‌کردند.
در ترجمه، در نویسندگی، خوراک، نقاشی، کنده‌کاری، نقد نوشتن، رفاقت، آزادگی و آزاد اندیشی و… برای این جهان متأسفم که شما را از دست داده استاد نجف، برای خودم که نیستم تا زیر تابوت شما را بگیرم، برای رفقایی که بیش از هفتاد سال است رفیق‌تان مانده بودند، برای صفدر تقی‌زاده… خدانگه‌دار پیرمرد، خداحافظ استاد، خداحافظ فرزندِ خلف، خداحافظ نجف
سردبیر مجله ادبی نوپا
مجتبا نریمان
از زیباترین عکس‌های نجف دریابندری است
مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.
پروفسور رایت عقیده دارد که اسکندر «بیش از هر چیز پیامبر صلح بود.» لابد ایشان اطلاع دارند، منتها به نظر می‌رسد
پروفسور رایت عقیده دارد که اسکندر «بیش از هر چیز پیامبر صلح بود.» لابد ایشان اطلاع دارند، منتها به نظر می‌رسد که اسکندر پیام صلحش را از راه جنگ تبلیغ می‌کرد.
از کتاب «چنین کنند بزرگان»
نجف دریابندری
مجلهٔ ادبیِ نوپا
اسکندر سوم مقدونیه (۲۰ یا ۲۱ ژوئیهٔ ۳۵۶ ق م در پلا – ۱۰ یا ۱۱ ژوئن ۳۲۳ ق م در بابل)، معروف به اسکندر کبیر، پادشاه بخش مقدونیه در یونان باستان بود. او در سال ۳۵۶ ق م در شهر پلا متولد شد و تا سن ۱۶ سالگی تحت تعلیم ارسطو قرار داشت. اسکندر توانست تا پیش از رسیدن به سن سی سالگی یکی از بزرگ‌ترین امپراتوری‌های دنیای باستان را شکل دهد که از دریای یونان تا هیمالیا گسترده بود. او در جنگ‌ها شکست‌ناپذیر می‌نمود. از اسکندر به‌عنوان یکی از ده فاتح بزرگ در سرتاسر تاریخ یاد می‌شود.
مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.
از زیباترین عکس‌های نجف دریابندری است
از آرشیو عکس‌های حمید جانی‌پور
از زیباترین عکس‌های نجف دریابندری
حمید جانی پور پیش از این به عنوان عکاس مطبوعات در نشریاتی مانند دنیای اقتصاد، شرق، کارگزاران، هم میهن و شهروند امروز فعالیت کرده است. او بعد از آشنایی با نشر چشمه، در کنار گرایش اصلی خود، مشغول عکاسی از نویسندگان شد و آنها را در زندگی واقعی و روزمره نشان داد. عکس‌هایی برگرفته از محیط زندگی و عادت‌های طبیعی نویسنده که چهره‌ای متفاوت را برای مخاطب آشکار می‌کرد.
همچنین عکاسی دو فیلم “نفس” و “شیار ۱۴۳” به کارگردانی نرگس آبیار نیز در سابقه کاری او وجود دارد.
مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.
امروز ۱۴ آوریل، سی و چهار سال از درگذشت سیمون دوبووار و فردا ۱۵ آوریل، چهل سال از درگذشت ژان پل سارتر می‌گذرد.
به گمانم این عکس‌ها از سفر این دو نویسنده به کوبا در سال ۱۹۶۰ را بتوان جزء یکی از جذاب‌ترین رویدادهای ادبی – سیاسیِ صدهٔ اخیر به حساب آورد. البته عیان است که علاوه‌بر سیاست و ایدئولوژی، این دو نویسنده زندگی را به معنای حقیقیِ آن زیسته‌اند و کتاب‌های خود را در زندگیِ حقیقی تجربه و لمس کرده‌اند.
اگر می‌خواهید بیش‌تر از این سفر بدانید و بخوانید پیشنهاد می‌کنم کتاب «جنگ شکر در کوبا» نوشتهٔ ژان پل سارتر را ورق بزنید.
وقتی چه گوارا کبریتش را آتش می‌زند تا سارتر سیگارش را روشن کند
دیدار چه گوارا و سارتر
دیدار چه گوارا و سارتر
دیدار چه گوارا و سارتر
کتاب جنگ شکر در کوبا اثر سارتر
مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.
در زندان اوین پاسبانی بود آذربایجانی که نصف وقت کار می‌کرد. روزی که غلامحسین ساعدی را شلاق زده بودند، برای این‌که پاهایش ورم نکند، این پاسبان آنها را ماساژ می‌داد. غلامحسین را نمی‌شناخت و فقط می‌دانست که دکتر است.از او می‌پرسد: تو چه کار کرده‌ای که این‌طور تو را زده‌اند؟ صمد بهرنگی یا ساعدی را خوانده‌ای؟
از کتاب خاطرات مصطفی خلجی از دوران زندان خود در زمان شاه
صمد بهرنگی یا ساعدی را خوانده‌ای؟
پرتره غلامحسین ساعدی
اثر هانیبال الخاص
غلامحسین ساعدی (زادهٔ ۲۴ دی ۱۳۱۴، تبریز – درگذشتهٔ ۲ آذر ۱۳۶۴، پاریس) با نام مستعارِ گوهرِ مراد، پزشک و نویسنده پُرآوازه ایرانی بود. ساعدی نمایشنامه نیز می‌نوشت و با بهرام بیضایی و اکبر رادی از نامدارترین نمایشنامه‌نویسان زبان فارسی به‌شمار می‌رود. براساس شاهکار او گاو فیلم مشهوری به همین نام ساخته شده‌است.او گرایش سیاسی به سازمان مجاهدین خلق داشت.
صمد بهرنگی یا ساعدی را خوانده‌ای؟
ساعدی در ادبیات و اندیشهٔ سیاسی از پیروان جلال آل احمد به‌شمار می‌رفت؛ و از اوایل تشکیل کانون نویسندگان ایران بدان پیوست؛ ولی عمرش دیری نپایید، پس از انقلاب ۱۳۵۷ از راهِ پاکستان به فرانسه گریخت، و سال ۱۳۶۴ در پاریس جان سپرد، و در گورستان پرلاشز، با تشییع جمع بزرگی از ایرانیان پاریس، به خاک سپرده شد.
مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.
چخوف برای گندیچ تعریف کرد: «تولستوی به‌خاطر بیماری نمی‌توانست از بستر بیرون بیاید. درمورد خیلی چیزها حرف زدیم از جمله من و آثارم. درنهایت وقتی خواستم خداحافظی کنم دست مرا گرفت و گفت: «مرا برای وداع ببوس!» وقتی خم شدم تا گونه‌ام را ببوسد در گوشم با صدای پرانرژی مردی کهن‌سال گفت: “می‌دانی از نمایشنامه‌هایت متنفر هستم. شکسپیر نویسنده بدی بود و به‌نظرم نمایشنامههای تو بدتر هستند. همین.”» گندیچ همچنین اشاره می‌کند با این‌که تولستوی علاقهٔ خاصی به چخوف داشت، اما با نمایشنامههای او رابطه خوبی نداشت و یک‌بار به چخوف گفت: «نمایشنامه‌‌نویس باید دست تماشاچی را بگیرد و او را به مسیری ببرد که خودش می‌خواهد. حالا من با شخصیت‌های تو کجا می‌روم؟ به سمت مبلی در پذیرایی، چون شخصیت‌هایت جای دیگری برای رفتن ندارند.» طبق گفتهٔ گندیچ، دو نویسندهٔ بزرگِ روسیه به این حرف می‌خندند، اما چخوف بعداً نزد دوستش اعتراف می‌کند: «وقتی دارم نمایشنامهٔ جدیدی می‌نویسم و می‌خواهم شخصیت را از صحنه بیرون ببرم، حرف‌های لِو نیکولائوویچ (تولستوی) را به‌یاد می‌آورم و فکر می‌کنم شخصیت کجا می‌رود، هم دلم می‌خواهد بخندم و هم عصبانی می‌شوم.»
مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.
تکه‌هایی از کتابِ چند نامه به شاعری جوان .
چند نامه به شاعری جوان
چند نامه به شاعری جوان .
از من می‌پرسید که شعرهای شما خوب است یا نه؟
این نکته را از من می‌پرسید حال آن‌که پیش از من از دیگران پرسیده‌اید، شعرهای خود را به مجله‌ها می‌فرستید و آنها را با شعر دیگران می‌سنجید،
و چون بعضی روزنامه‌ها از نشرِ مشق‌های شما خودداری می‌کنند،
غمگین می‌شوید!
از این پس، چون به من اجازه داده‌اید که شما را راهنمایی کنم، تمنّا دارم که از همۀ این کارها خودداری کنید. نظرِ شما به خارج متوجه شده و همین نکته است که به‌خصوص باید از آن بپرهیزید.
هیچ‌کس نمی‌تواند شما را پند بدهد یا راهنمایی کند، هیچ‌کس!
برای رسیدن به مقصود، یک راه بیش‌تر نیست. در خود فرو بروید و احتیاجی را که موجبِ نوشتنِ شماست جست‌وجو کنید.
ببینید که آیا این امر در ژرفی‌های دلِ شما ریشه دارد؟
از تهِ دل پیشِِ خود اعتراف کنید که اگر شما را از نوشتن باز می‌داشتند، می‌مردید؟ اگر می توانید پیشِ چنین پرسشِ متینی، دلیرانه بایستید و به سادگی و جرأت بگویید: «آری ناگزیرم»؛ آنگاه زندگانی خود را بر وفقِِ این احتیاج مرتب کنید. زندگانیِ شما تا بیهوده‌ترین و تهی‌ترین دمِ آن، باید نشانه و شاهدِ چنین شوقی باشد. پس به طبیعت نزدیک شوید… به گمانِ من برای آن‌که کسی از نویسندگی چشم بپوشد، همین بس است که بداند بی‌نوشتن هم می‌تواند زندگی کند…
مرادِ من از این گفتار آن بوده است که شما را نصیحت کنم تا بدان‌گونه که طبیعت شما را می‌پرورد برویید.
(از نامۀ نخستین، صص 26 -30)
***
از شما تمنّایی دارم. کتاب‌ها و مقالاتی را که دربارۀ اصولِ هنر یا انتقاد نوشته‌اند تا می‌توانید کم‌تر بخوانید. زیرا این نوشته‌ها یا نتیجۀ فکرهای محدود و جامدی است که از فرطِ افسردگی دور از ذوقِ هنرند، و یا عبارت پردازی‌های استادانه‌ای ست.
یک روز عقیده‌ای در این نوشته‌ها قانونِ کلّی می‌شود، و روز دیگرِ عقیده‌ای مخالف آن.
آثار هنری خلوتیان‌اند و برای آشنایی با ایشان، هیچ وسیله‌ای بدتر از انتقاد نیست.
عشق است و بس که می‌تواند این آثار را دریابد، نگه دارد، و دربارۀ آنها عادلانه حکم کند. همیشه دلِ خود را، مقابلِ این شرح‌ها و بحث‌ها و مقدمه نویسی‌ها حاکم قرار دهید.
(از نامۀ سوم، ص 33)
(ترجمۀ پرویز ناتل خانلری، انتشارات معین، چاپ ششم، 1391)
23 فروردین 99
مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.
داستان زخم شیر را در کانال مجله ادبی نوپا بشنوید
داستان «زخمِ شیر»
از مجموعه‌داستانِ زخمِ شیر
کتاب برگزیدهٔ جایزهٔ جلال و احمد محمود، نشر نیماژ
با صدای نویسندهٔ داستان، صمد طاهری
صمد طاهری (متولد ۱۳۳۶در آبادان)، نویسندهٔ معاصر ایرانی در سبک رئالیسم است؛ وی در اوایل انقلاب اسلامی ایران تحصیل در رشتهٔ هنرهای نمایشی در دانشکده هنرهای دراماتیک تهران را نیمه‌کاره رها کرد. او که جزو نسل سوم داستان‌نویسان ایران است نوشتن را از سال ۱۳۵۳ آغاز نمود اما از سال ۱۳۵۸ و به‌سبب آشنایی با ناصر زراعتی وبا انتشار اولین داستان خود به‌نام گلبونا در جُنگ فرهنگ نوین به‌طور جدی وارد عرصهٔ داستان‌نویسی شد. در سال ۱۳۶۲ به‌مدت چند ماه در جلسات پنج‌شنبه‌های هوشنگ گلشیری شرکت کرد. در این جلسات علاوه‌بر صمد طاهری و ناصر زراعتی نویسندگانی هم‌چون محمدرضا صفدری، قاضی ربیحاوی، اصغر عبداللهی، یارعلی پورمقدم، اکبر سردوزامی، محمد محمدعلی، عبدالعلی عظیمی، کامران بزرگ‌نیا و مرتضی ثقیان نیز شرکت می‌کردند.
مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.
تکه‌هایی از کتاب زیباشناسی، نوشتۀ ژان برتلمی
ترجمۀ احمد سمعی گیلانی
انتشارات سخن
چاپ اول، 1392، ص 260 – 262
در شعر، شیوۀ گفتن از آن‌چه گفته می‌شود مهم‌تر است… همین معنی را به تعبیری عامه پسند بیان می‌کنیم: در واقع، آنان که شعر را با ذوقِ شعری می‌خوانند، همواره این را پذیرفته‌اند که واژه‌ها، در شعر، آن و لطف و خاصیتِ مرموزی پیدا می‌کنند و از معنای خود فراتر می‌روند.
چشیدنِ طعمِ این لطیفۀ اسرارآمیز بدایت و شرطِ هر تجربۀ شعری ست.
سخنِ منظوم را در مقابلِ نثر، کلامِ موزونِ و مقفّا را در برابرِ کلامِ عامّۀ مردم قرار نمی‌دهم. دریغا! چه بسا سخنِ منظوم که به گونه‌ای اسف‌انگیز دارای کیفیت نثر است! و در عوض، مگر نه این است که نثرِ شاعرانه و هنری نیز داریم؟
تکه‌هایی از کتاب زیباشناسی، نوشتۀ ژان برتلمی
چنین نثری پیروِ قوانینی است که، هرچند، مدوّن نشده‌اند، کم‌تر از قوانینِ مدوّن بی‌خدشه نیستند. چنین نثری ما را از همان حالِ خوشی سرشار می‌سازد که از خواندنِ بهترین اشعار دست می‌دهد.
مگر نه این است که، به ادّعای کلودِل، بزرگ‌ترین شاعرانِ فرانسوی نثرنویسانی هستند چون رابله، پاسکال، بوسوئه، سن سیمون، شاتوبریان، بالزاک و میشله؟
معانیِ شعر، رویدادهایی را که حکایت می‌کند، عواطفی را که به وصف در می‌آورد، خلاصه جوهر مفهومی و نثریِ آن را می‌توان از زبانی به زبانی دیگر در آورد، اما جوهرِِ شعری را نه.
به همین دلیل، شعر از تحلیل گریزان است. هرگز نمی‌توان دانست که این نوشابۀ گوارا درست از چه موّادی مرکّب است. البته این بدان معنی نیست که نقد ادبی بیهوده است. لیکن نقد ادبی تنها به آستانۀ حرم راهبر است و به درونِ حرم راه نمی‌یابد. علّت آن است که «از سویی، نقد روشنگر است و، از سوی دیگر، شعر پذیرای روشنگری نیست». 10 فروردین 99
مجلهٔ ادبی «نوپا» با رویکردی تازه در پی کشف استعدادهای شناخته نشده در عرصهٔ ادبیات می‌رود و شعرها و داستان‌ها را همراه با نقد منتشر می‌کند. مجلهٔ نوپا به سردبیری مجتبا نریمان در کنار انتشار مطالب ادبی، سعی دارد در شناخت شعر و داستان‌هایی که، دور از هرگونه حشو و زوایدِ تبلیغاتی و گذرا، ارزش ادبی و هنری دارند، به مخاطبان خود کمک کند و به آسیب‌شناسی ضعف‌ها و علل سقوطِ برخی جریانات ادبی بپردازد.
